สภาพทั่วไปของจังหวัดนราธิวาส
นราธิวาสจัดเป็นจังหวัดที่ตั้งอยู่ใต้สุดของประเทศไทย โดยตั้งอยู่บนส่วนปลายของแหลมมลายู ซึ่งยื่นออกไปยังคาบสมุทรอินโดจีน ลักษณะภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับซับซ้อนและปกคลุมด้วยป่าไม้กว่า 2 ใน 3 ของพื้นที่ทั้งหมด ทิวเขาที่เกิดจากการเคลื่อนที่ของเปลือกโลกในตอนต้นของมหายุคซีโนโซอิกทอดตัวในแนวเหนือ-ใต้ โดยมีเทือกเขาสันการาคีรีซึ่งทอดตัวจากจังหวัดสตูลไปเลียบเขตแดนไทยและมาเลเซีย ทำหน้าที่เป็นเสมือนกระดูกสันหลังของคาบสมุทร
นอกจากนี้ยังมีรอยเลื่อนขนาดใหญ่หลายแนวที่ส่งผลให้พื้นที่มีลักษณะสูงต่ำต่างกัน โดยพื้นที่ทางตะวันตกจะสูงขึ้นและลาดลงสู่ที่ราบทางตะวันออกติดกับทะเลฝั่งอ่าวไทย ทิวเขาในพื้นที่นี้เป็นแหล่งกำเนิดของแม่น้ำสำคัญของจังหวัดนราธิวาส 4 สาย ได้แก่ แม่น้ำบางนรา, แม่น้ำสายบุรี, แม่น้ำตากใบ และแม่น้ำสุไหงโก-ลก ที่ไหลจากทิศตะวันตกไปทางทิศตะวันออกและลงสู่ทะเลฝั่งอ่าวไทย
พื้นที่บริเวณปากแม่น้ำและริมฝั่งทะเลเกิดการทับถมของตะกอนดินจากยุคควาเทอร์นารี บางส่วนเป็นป่าชายเลนและหาดเลน ในขณะที่บางส่วนแปรเปลี่ยนเป็นผืนแผ่นดินใหม่เช่นเดียวกับการเกิดใหม่ของผืนแผ่นดินบริเวณลุ่มน้ำเจ้าพระยา
ด้วยตำแหน่งที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ทำให้นราธิวาสได้รับลมมรสุมจากทั้งฝั่งทะเลอันดามันและฝั่งอ่าวไทยตลอดทั้งปี ทำให้มีเพียง 2 ฤดูกาล คือ ฤดูร้อนและฤดูฝน ในช่วงฤดูร้อน อากาศจะร้อนชื้น ส่วนฤดูฝนฝนจะตกหนักต่อเนื่อง โดยเฉพาะในช่วงเดือนตุลาคมถึงมกราคม
